بررسی بیواکولوژی موش مهاجر cricetulus migratorius (pall.) در مزارع گندم و جو استان تهران

بیواکولوژی موش مهاجر cricetulus migratorius (pall.) در مزارع گندم و جو استان تهران در طی سالهای 76-1375 بررسی گردید. بر طبق تحقیقات بعمل آمده مشخص گردید که از میان پنج گونه جمع آوری شده: merion persicus, apodemus sylvaticus, mus musculus, cricetulus migratorius و microtus socialis، گونه موش خانگی (mus musculus) با 3/31% جمعیت و سپس موش مهاجر (migratorius c.) با 6/24% جمعیت در مزارع گندم و جو استان از بیشترین تراکم برخوردار هستند. در شرایط آب و هوایی استان بیشترین میزان تولید مثل این گونه در اردیبهشت ماه ملاحظه گردید. ماده های بارور با وزن 20 گرم قادر به تولید مثل بوده و حداکثر میزان زاد و ولد در ماده هایی با وزن 30 تا 40 گرم و اندازه 11-5/9 سانتی متر مشاهده گردید. تعداد جنینها در فصول مختلف متغیر است و بیشترین میزان ان در فصل بهار (با متوسط 6/8) در استان مشاهده گردید. با انجام تله گذاریهای متعدد، تعداد جنینهای موجود در رحم ماده های گرفتار شده در تله از یک تاریخ پذیرش مقاله ده نوزداد متغیر بوده است. نوزادان در شش روز اول از شیر مادر تغذیه نموده و دوره زندگیشان در طی 50-45 روز کامل می گردد. لانه های استفاده شده توسط این جانور ترجیحاً مربوط به گونه های دیگر بویژه موش مغان m.socialis بوده و لانه هایی که توسط این گونه ایجاد می گردد به شکل ساده با داشتن دو الی سه دهانه ورودی و بیشتر در خاکهایی که دارای بافت نرم و سبک می باشد دیده شد. عمق لانه نسبت به میزان درجه حرارت متغیر می باشد و حداکثر و حداقل آن بترتیب 43 سانتی متر و 30 سانتی متر در فصول زمستان و تابستان مشاهده گردید. ترکیب ساختار مواد لانه بترتیب 65-62 درصد از الیاف مختلف گیاهی و 26-21 درصد از خاک نرم متراکم تشکیل شده بود. این گونه شب فعال است و متوسط میزان فعالیت آن در یک ساعت در طول روز 5/5 دقیقه و در طول شب 7/22 دقیقه در طی ماههای اردیبهشت، خرداد و تیر در استان بدست آمد. این جونده به غلات صدمه وارد می کند و با استفاده از شکافتن لانه ها معلوم شد که بیش از یک سوم فضای لانه از گندم و جو انباشته شده و حداکثر ذخیره غذایی به مقدار 800 گرم مشاهده و وزن گردید. در فصل بهار این جانور بیشتر از قسمتهای سبز، گلها و میوه ها و از اواخر تابستان به بعد از بذر و ریشه گیاهان و محصولات غده ای تغذیه می نماید. در بررسی رجحان غذایی گونه فوق در آزمایشگاه مشخص گردید که بیشترین تمایل را به نان با میزان متوسط 9 گرم در روز دارا می باشند که متوسط میزان مصرفی ان در سال 3285 گرم است.